پلیمر یا بزرگ مولکول یا بسپار، مولکول های بسیار بزرگی می باشد که از اتصال چند صد مونومر به یکدیگر و تشکیل زنجیره های بلند شکل می گیرد. کلمه polymer ریشه یونانی دارد و از کلمه “پلی” به معنای چند و “مر” به معنی بخش یا قسمت تشکیل شده است. یکی از محصولات به دست آمده از این ماده کاربردی می توان به انواع لوله پلیمری اشاره نمود که بیشترین کاربردشان در صنعت ساختمان سازی و لوله کشی می باشد.
در گذشته لوله هایی که از جنس انواع فلزات بودند به دلیل استحکام زیادشان، بسیار مورد استفاده قرار می گرفتند. اما مصرف کنندگان به مرور زمان متوجه شدند که این محصولات علی رقم مقاومتی که دارند دارای معایبی چون خوردگی، زنگ زدگی، شکستگی و… می باشند. ازین رو با پیشرفت صنعت و تلاش تولیدکنندگان لوله پلیمری جایگزین مناسبی به جای فلزات شدند. محصولاتی که هم مقاومت زیادی داشتند و هم در برابر بسیار مواد مقاوم بودند. همچنین این لوله ها نصب آسان تری نسبت به دیگر مواد دارند و اگر دچار آسیب شوند عویض آن ها بسیار راحت تر می باشد. با برسی قسمت کوچکی از تاریخ ایران، می توانیم بیشتر با پیدایش این مواد پرکاربرد و مزایا آن آشنا شویم.
پیدایش لوله پلیمری در صنایع ایران
در حدود 26 سال پیش، یعنی سال 1374 این لوله ها با نام لوله های سبز شناخته شدند که این نام گذاری زیاد هم دور از ظاهر آن ها نبود. لوله های پلیمری اولین بار در ایران توسط شرکت آریا کاوان قشم با نام تجاری (آک) تولید و به بازار عرضه شدند. پس از استقبال زیاد مصرف کنندگان محصولات این صنعت در ایران، لوله های سبز کم کم به رنگ سفید در آمدند و تا کنون نیز به همین رنگ روانه بازار می شوند. برخلاف کشور ما، اکثر کشور های همسایه هنوز هم از رنگ سبز آن استفاده می نمایند. در ابتدای تولیدات لوله های سبز، مواد اولیه در اروپا تولید می‌شد و دارای استاندارد اروپایی بود. اما کم کم ماده اولیه آن ها در هر کشوری مانند پتروشیمی ایران نیز تولید شد.
بعد از ورود این محصول به بازار، اولین استاندارد ملی لوله پلیمری که یکی از استاندارد های لازم برای این صنعت بود، با شماره 6312 بر مبنای استاندارد آلمانی تعریف شد. این استاندارد نشانگر اهمیت کیفیت در تولید می باشد. سپس در سال 1386، این استاندارد، مجدداً بر مبنای استاندارد BS EN ISO 15874 قرار گرفت و شماره ملی آن از 6312 به 6314 تبدیل شد. با پیشرفت هایی که در این زمینه به وقوع پیوست، آخرین تغییر این استاندارد نیز تا کنون مربوط به سال 1395 می باشد. این تغییرات بر اساس آخرین نسخه استاندارد ملی مورد بررسی قرار گرفت و ثبت شد.
انواع لوله سبز (پلیمری)
پیشرفت این محصولات هم مانند هر محصول دیگری باعث به وجود آمدن انواع مختلفی از این لوله ها شد که همه ی آن ها جزو خانواده لوله پلیمری به حساب می آیند. هر کدام از آنها دارای ویژگی های خاص خود می باشند و جایگاه ویژه ای در صنایع مختلف دارند. در ادامه برخی از معروف ترین آن ها را بررسی می نماییم.
-
پلی اتیلن(PE)
لوله های پلی اتیلن یکی از انواع پرمصرف لوله های پلیمری محسوب می شوند. یکی از انواع این لوله ها نیز لوله پلی اتیلن مش می باشد که نماد آن به صورت (PEX) شناخته می شود. از مزایای این لوله مقاومت زیادی است که در برابر گرما، فشار و ضربه دارد. به همین منظور در سیستم های گرمایش از کف بسیار مورد استفاده مصرف کنندگان می باشد.
-
پی وی سی یا پلی وینیل کلراید (PVC)
این لوله ها لوله ها بیشتر به رنگ خاکستری یا سفید می باشند. لوله های PVC با وجود مزایای زیادی که دارند اما بر خلاف دیگر انواع لوله پلیمری قابل اشتعال هستند و در دمای زیر صفر دچار شکستگی می شوند. البته جرقه فقط در قسمت مشتعل باقی مانده و از بین می رود و به قسمتهای دیگر لوله منتقل نمی شود. لوله های PVC تحت تأثیر نور شدید خورشید یا اشعه ماورا بنفش ممکن است کمی آسیب پذیر باشند. به همین علت در لوله های آب گرم استفاده نمی شود. این لوله ها به دو دسته UPVC و CPVC تقسیم می شوند. در نوع UPVC آن بیشتر معایب از بین رفته و این محصولات را به محصولی پرکاربرد و محبوب تبدیل نموده است.
پیشنهاد نویسنده : لوله یو پی وی سی ( با مطالعه این مقاله بیشتر با UPVC ها و مزایا آن آشنا شوید)
-
پلی پروپیلن (PP)
کاربرد این نوع لوله، بیشتر از همه مشابه های لوله پی وی سی می باشد. با این تفاوت که پروپیلن ها مقاوم‌تر و کاربردی‌تر می باشند. اتصالات متنوع زیادی نیز از این نوع در بازار عرضه می شود که آن را به یکی از محبوب‌ترین لوله‌ها تبدیل نموده است. از انواع لوله های PP می‌توان به هموپلیمر، کوپلیمر ضربه‌ای و کوپلیمر اندام اشاره نمود.
-
لوله پلی بوتیلن (PB)
لوله های PB یا پلی بوتن های خاکستری رنگ که یکی دیگر از انواع لوله پلیمری محسوب می شوند، جایگزین مناسبی برای لوله های مسی می باشند. از مزایای این لوله ها دیواره داخلی صاف آن است که از ته نشینی آب جلوگیری می کند. لوله های پلی بوتن از قطر کمی برخوردارند و حداکثر قطر آن ها حدود یک میلی متر است. کاربرد این لوله ها نیز مانند لوله های PVC در انتقال آب سرد می باشد و برای انتقال آب گرم چندان مناسب نمی باشند.
جمع بندی
امیدوارم مطالعه این مقاله تا حدودی برای شناخت و اهمیت پلیمر و لوله پلیمری مفید بوده باشد. به طور کلی وجود این مواد انقلاب بزرگی در پیشرفت صنعت لوله ها به وجود آورد. در همین راستا نگین پلیمر ارائه دهنده تمامی محصولات پلیمری از جمله لوله و انواع اتصلات است. همچنین این مجموعه عرضه کننده لوله های upvc از برند معتبر پیمتاش ترکیه می باشد. امروزه این نوع از لوله پلیمری جزو پرکاربرد ترین محصولات ساختمانی شناخته می شوند.
بیشتر بدانید: شناخت و اصول نگهداری لوله upvc
